PZL.43
W 1936r. na życzenie lotnictwa bułgarskiego inż. Henryk Malinowski opracował modyfikację samolotu liniowego PZL.23 "Karaś". Nowy bombowiec otrzymał oznaczenie PZL.43. Zmiany polegały na zastosowaniu silnika gwiazdowego Gnome-Rhone 14Kfs o mocy 684 kW (930 KM). Większa masa silnika wymusiła przedłużenie części środkowej kadłuba. Samolot ponadto otrzymał zmodyfikowaną kabinę i 2 karabiny maszynowe obsługiwane przez pilota. Bułgaria zakupiła 12 bombowców oznaczonychPZL.43A.
Samoloty PZL.43A zyskały sobie dobrą opinię wśród bułgarskich załóg. W 1938r. Bułgaria zamówiła nową partię 36 bombowców wyposażonych w jeszcze mocniejsze silniki Gnome-Rhone 14NO1. Otrzymały one oznaczenie PZL.43B. Wkrótce zamówienie zwiększono do 42 samolotów, a termin dostawy ustalono na wrzesień 1939r. Do końca sierpnia 1939r. wysłano 33 bombowce, pozostałe 9 oczekiwało na wysyłkę zapakowane w skrzynie. 1 IX 1939r. samoloty te wypakowano i zmontowano. 5 z nich odleciało na lotnisko Bielany pod Warszawą, gdzie 4 IX przejęli je piloci z 41 Eskadry Rozpoznawczej Armii "Modlin". Wszystkie z nich zostały jednak zestrzelone przez Niemców. Ostatni rozbił się 12 IX 1939r. przy lądowaniu w Brześciu nad Bugiem po ostrzelaniu przez myśliwiec Bf-109. Ciekawostką jest, że latały one z bułgarskimi znakami rozpoznawczymi. Pozostałe cztery PZL.43B zostały zniszczone 4 IX w czasie bombardowania Okęcia. Jeden samolot, znajdujący się w fabryce w montażu, zdobyli Niemcy. Po badaniach w Instytucie Technicznym Luftwaffe w Rechlinie został on przekazany w 1940r. Bułgarii. Bułgarskie PZL.43, nazywane tam "Czajka" ("mewa") zostały użyte bojowo w Macedonii w akcjach przeciw jugosłowiańskim partyzantom.
Konstrukcja: całkowicie metalowy, jednosilnikowy dolnopłat. Podwozie klasyczne dwukołowe, stałe. Załoga 3 osoby: pilot, bombardier-obserwator i tylny strzelec. Napęd stanowił 14 cylindrowy silnik gwiazdowy Gnome-Rhone 14Kfs o mocy 684 kW (930 KM) w wersji PZL.43A, lub Gnome-Rhone 14NO1 o mocy 721 kW (980 KM) w wersji PZL.43B. Śmigło trzyłopatowe, metalowe.
Uzbrojenie: 2 k.m. PWU wz. 36 kal. 7.9 mm obsługiwane przez pilota oraz 2 k.m. Vickers F kal. 7.69 mm, ruchome, po jednym w gondoli podkadłubowej i tylnym stanowisku strzeleckim. Samolot mógł przenosić do 700 kg bomb na wyrzutnikach pod skrzydłami.
Dane techniczne (PZL.43B):
Rozpiętość
|
13,95 m
|
Długość
|
9,68 m
|
Wysokość
|
3,3 m
|
Powierzchnia nośna
|
26,8 m2
|
Masa własna
|
2200 kg
|
Masa całkowita
|
3525 kg
|
Prędkość maksymalna
|
365 km/h
|
Pułap
|
8500 m
|
Zasięg
|
1250 km
|
PZL.43 w służbie bułgarskiego lotnictwa- wykorzystywano je w dzialaniach przeciwpartyzanckich.